Większość studentów aplikujących na studia medyczne przygotowuje się do nich już od początku liceum (a często nawet wcześniej). Jednak, jak we wszystkich dziedzinach życia, i tu są wyjątki od reguły. Co więc zrobić, jeśli decyzja o zostaniu lekarzem przyszła Ci do głowy dopiero po ukończeniu szkoły średniej?

Oprócz podejścia do matury z przedmiotów wymaganych (rozszerzenia z chemii, biologii i dodatkowego przedmiotu + podstaw), albo zdania International Baccalaureate z odpowiednimi przedmiotami lub angielskich A-Levels (chemia, biologia + przedmiot dodatkowy, poprzedzone rocznym AS z kilku przedmiotów), mamy kilka alternatyw o których warto pokrótce wspomnieć.

Opcje te często wykorzystywane są przez tzw. non – traditional students. Termin ten odnosi się do kandydatów, którzy z różnych powodów nie rozpoczęli studiów zaraz po maturze czy też w wieku, w którym większość uczniów rozpoczyna naukę na uczelni wyższej (np. 18 – 19 lat). Ponadto, w UK, non-traditional student może być również osoba,  która: posiada dzieci lub osoby które są od niej finansowo zależne; pracuje, w momencie rozpoczęcia studiów, jak i podczas nich (na cały etat); jest studentem zaocznym (part-time studies); jest samotnym rodzicem; nie ukończyła szkoły średniej*.

*Poniżej opisane opcje mogą, choć rzadko i z dodatkowym nakładem czasowym, być skierowane również do osób które nie ukończyły szkoły średniej.

WAŻNE: Artykuł ten służy celom doradczym i wprowadzającym w temat. Zarówno aplikacja studenta typu traditional (osoba która ukończyła szkołę średnią z maturami i wynikami spełniającymi kryteria przyjęć na dany kierunek), a zwłaszcza non-traditional powinna być poprzedzona indywidualnym skontaktowaniem się z wybraną uczelnią i potwierdzeniem swoich realnych szans na dostanie oferty po wcześniejszym przedyskutowaniu swojego statusu edukacyjnego (ukończonych szkół i ocen) oraz nie-edukacyjnego (praca, doświadczenie zawodowe, wolontariat) z komisją rekrutacyjną (Admissions Team). Lepiej skontaktować się z nimi jak najwcześniej (minimum kilka miesięcy przed planowanym wysłaniem aplikacji) oraz telefonicznie (na odpowiedź mailową możemy czekać długimi miesiącami lub nie dostać jej w ogóle; jest to spowodowane olbrzymią liczbą potencjalnych kandydatów, którzy również kontaktują się z uczelniami). Kontakt do Admissions Team znajdziesz na stronie internetowej wybranej uczelni.

Access Course (AC)

Access Courses (ACs) są oferowane przez instytucje typu college (a więc instytucje na poziomie szkoły średniej). Czas trwania kursu to jeden rok akademicki. Koszty czesnego wahają się w granicach 1, 500 – 4,000 funtów (zależnie od wieku oraz sytuacji finansowej, można na nie wziąć pożyczkę lub dostać dofinansowanie od college’u; w tej sprawie należy kontaktować się z wybranym collegem gdyż każda instytucja posiada nieco inne kryteria przyznawania pomocy finansowej).

Wiele angielskich college’ów oferuje ACs. Kwalifikacje zdobyte podczas specyficznych ACs (należy dobrać program AC pod kierunek studiów, jaki planujemy studiować na uniwersytecie – w tym przypadku medycyna) umożliwiają nam aplikacje na niemal wszystkie kierunki studiów. Należy pamiętać, że w przypadku medycyny trzeba mieć specyficzny AC, który jest często nazywany Access Course/ Access to HE to Medicine and Healthcare Professions(nazwa zależy od danego college). Koniecznie upewnij się przed aplikacją, że z tym kursem możesz aplikować na medycynę!

Oprócz aplikacji na medycynę, kursy te otwierają przed Tobą możliwość aplikacji na pokrewne kierunki: pielęgniarstwo, ratownictwo medyczne, biomedical science, farmację, radiografię, fizjoterapię, a często na stomatologię i weterynarię. Kryteria przyjęć na wybrane kierunki różnią się między sobą i między wybranymi uniwersytetami  (np. na farmację czy pielęgniarstwo, często nie musimy mieć najwyższych ocen z AC ze wszystkich przedmiotów).

Należy jednak pamiętać, żeby po AC starać się o medycynę, stomatologię lub weterynarię, musimy dostać z każdego elementu kursu Distinction (najwyższe oceny). ACs umożliwiają aplikacje na uniwersytety, które akceptują dany AC. Tak więc znów, musimy się upewnić, że dany uniwersytet akceptuje aplikacje od kandydatów, którzy ukończyli AC w danym college.

Kto może skorzystać z AC?

Jak wszędzie, dana placówka edukacyjna (w tym college) ma obowiązek poinformowania przyszłych kandydatów o tym, kto może aplikować na dany kurs. W tym przypadku odwiedź jeden z linków do college’ów oferujących AC (linki podane poniżej) i zobacz, czy spełniasz wymagania. Dodatkowo, skontaktuj się z wybranym przez siebie college’em, by upewnić się, że Twoja aplikacja nie pójdzie na marne.

Wymagania z reguły dotyczą wieku. Ponadto, AC przeznaczony jest dla osób, które nie mają formalnych kwalifikacji edukacyjnych, które mogą posłużyć jako baza do aplikacji na studia medyczne (np. kandydat bez rozszerzeń z biologii i chemii). Aby rozpocząć AC, trzeba mieć ukończone minimum 19, a czasem nawet 21 lat. Spowodowane jest to tym, że oryginalna idea AC jest taka, by osoby, które normalnie nie były w stanie starać się o przyjęcie na uczelnie, miały taką szansę (np. osoba bez matury lub z maturami z innych przedmiotów; osoby starsze, które z racji pracy przerwały edukację, często będąc osobami pracującymi, a teraz chcą do edukacji powrócić lub się przekwalifikować).

WAŻNE: AC nie służy do tego, by zastąpić nim złe wyniki z matur związanych z kierunkiem studiów, na który aplikujemy. Uczelnie chcą znać całą naszą edukacyjną przeszłość i są bardzo wyczulone na osoby, które posługują się AC po to, by ‘przykryć nim’ słabo zdaną maturę. Takie osoby są odrzucane przez szkoły medyczne już na wstępie.

Procedura przyjęć

Przyjęcia na AC składają się głównie z wstępnej aplikacji typu online, która zostanie zweryfikowana pod względem wymagań edukacyjnych (szkoła średnia, GCSEs) oraz doświadczenia zawodowego związanego z kierunkiem. Jeśli przejdziemy przez wstępną selekcje (aplikacja online) zostaniemy zaproszeni na rozmowę kwalifikacyjną, która w zależności od college’u, może składać się z rozmowy z osobą prowadzącą kurs jak i również prac grupowych oraz dodatkowych zadań z dziedziny (matematyki, fizyki, biologii i chemii).

Pytania podczas rozmowy kwalifikacyjnej na AC często dotyczą naszego doświadczenia zawodowego, wiedzy o szkole medycznej (lub innego kierunku który chcemy studiować), wiedzy o zawodzie lekarza (lub innym, który jest naszym celem) oraz naszej motywacji do studiowania danego kierunku.

GCSEs

Jako, że komisja rekrutacyjna (admissions team) ze szkół medycznych zwraca uwagę na naszą ‘edukacyjną przeszłość’, będzie chciała znać oceny i szkoły, które skończyliśmy przed rozpoczęciem AC.

WAŻNE: Szkoły medyczne chcą od kandydatów z AC, by posiadali oni GCSEs z matematyki i angielskiego. Trzeba niestety zrobić je w college w Anglii, często jeszcze przed rozpoczęciem AC. Zajmuje to rok, ale można studiować w trybie zaocznym lub wieczorowym. Wymagane są również GCSEs z biologii, chemii i fizyki, jednak możemy udowodnić danej szkole medycznej, że wiedzę na takowym poziomie posiadamy ze szkoły średniej. Oceny z GCSEs muszą być wysokie: A* (najwyższa) – B; jednak przy odpowiednich nakładach czasowych da się takie oceny zdobyć, gdyż GCSEs są na poziomie naszego gimnazjum/wczesnych klas liceum. Niektóre AC oferują możliwość równorzędnego zdawania egzaminów GCSEs w czasie trwania ACs. Nauka do egzaminów jest wtedy wykładana w trybie zaocznym i wieczorowym (dołoży Ci to pracy i stresu, ale zaoszczędzi rok).

Struktura kursu

Kurs typu AC z reguły podzielony jest na moduły. W przypadku kursu przygotowującego do medycyny, moduły dotyczą przede wszystkim chemii, biologii, a często również matematyki, statystyki, fizyki, psychologii i zdrowia publicznego. Moduły takie jak: chemia, biologia i fizyka są nauczane na poziomie angielskich A-Levels (matury rozszerzonej z tych przedmiotów). Jako, że AC trwa jeden rok akademicki, materiał z danych przedmiotów jest nieco okrojony (porównując z typowym, 2-letnim A-Level), a więc skupia się na elementach najbardziej istotnych dla danego przedmiotu i przyszłego kierunku studiów. Należy jednak pamiętać, że AC na medycynę, jest kursem intensywnym i trudnym. Dany college ma obowiązek upewnić się, że osoba robiąca taki kurs poradzi sobie z przyszłymi studiami na uczelni wyższej. Dlatego też treść programowa, progi ocenowe oraz ilość wkładu, jaki musimy włożyć w ukończenie AC, są tak skomponowane, by wyeliminować osoby, które potencjalnie nie poradzą sobie na studiach medycznych.

Ocenianie na ACs

Oceny są wystawiane na podstawie wielu metod. Tak więc, oceniani będziemy za: prezentacje, prace grupowe projekty, wypracowania oraz egzaminy. Za każdy główny komponent kursu możemy dostać: Pass/Fail, Merit lub Distinction, gdzie Distinction jest oceną najwyższą. Niektóre części kursu (np. psychologia) mogą być oceniane tylko na poziomie pass lub fail. Moduły oceniane na poziomie Pass/Fail, Merit, Distinctions są to tzw. graded modules, natomiast moduły oceniane na poziomie tylko pass/fail są to ungraded modules (nie wliczają się do oceny końcowej kursu, jednak musimy je zaliczyć – pass).

AC jest oceniany również za pomocą tzw. kredytów (credits). Każdy AC na medycynę posiada 60 credits, w tym 45 credits musi być osiągnięte na poziomie 3 (level 3), który jest porównywalny z polską maturą rozszerzoną. Oczywiście, aby spełniać kryteria przyjęć na medycynę, należy zdobyć distinctions w 45 credits wykładanych na poziomie 3. Reszta (ungraded modules, często poziom 2) musi być zaliczona (pass).

Doradztwo

Wykładowcy z AC jak i również inne osoby pracujące w college’u (serwisy doradcze) posłużą nam pomocą w sprawie aplikacji na studia, przygotowań do rozmów kwalifikacyjnych (interview), doradztwa zawodowego, jak i również w wielu innych dziedzinach życia (finanse, emocje, zdrowie).

Które uczelnie akceptują AC?

Szkoły medyczne, które NIE akceptują studentów z AC to:

• Barts & The London,
• University of Birmingham,
• University of Bristol,
• University of Dundee,
• University of Nottingham,
• University of Oxford,
• Queen’s University Belfast,
• Swansea University,
• University of Warwick.

Potencjalnie, wszystkie inne szkoły medyczne, są w stanie rozważyć kandydaturę aplikantów z poszczególnych ACs. To, jaki AC robimy i do jakiej szkoły medycznej możemy aplikować, różni się pomiędzy uniwersytetami. Np. University of Leicester rozważa kandydaturę od osób kończących AC z: College of West Anglia; City College Norwich; Sussex Downs College; Manchester College; Lambeth College, ale np. University College London rozważa kandydaturę tylko od osób kończących AC w College of West Anglia. Biorąc to pod uwagę, skontaktuj się z wybranym uniwersytetem jeszcze przed rozpoczęciem AC i upewnij się, że AC, który chcesz zacząć, będzie akceptowany przez wybraną szkołę medyczną.

Przyjęcia do szkół medycznych – jak to wygląda w praktyce?

Należy pamiętać, że choć ukończenie AC daje podstawę edukacyjną do spełnienia akademickich wymogów (academic criteria) szkół medycznych, większość AC nie gwarantuje przyjęcia do szkoły medycznej czy nawet otrzymania zaproszenia na rozmowę kwalifikacyjną (interview).

Kandydaci aplikujący z AC, są często rozpatrywani przez komisję rekrutacyjną na innych zasadach niż kandydaci, którzy są świeżo po maturze. Od kandydatów po AC często (choć nieoficjalnie) wymaga się większego doświadczenia zawodowego jak i również życiowego.

Aplikacja na studia medyczne – krok po kroku

Kroki, jakie należy podjąć w przypadku aplikacji na studia medyczne poza AC:

1. aplikacja na AC (najpóźniej marzec – maj poprzedzający początek roku akademickiego w którym chcemy zrobić AC)
2. UKCAT (lato: maj – wrzesień),  przed rozpoczęciem AC
3. Napisanie personal statement i rozpoczęcie aplikacji na uniwersytety poprzez UCAS (do 15 października, już w trakcie trwania AC, a w zasadzie na jego początku)
4. Rozmowa kwalifikacyjny (interview) w szkole medycznej (w trakcie trwania AC)

* Jeśli otrzymasz ofertę od uczelni, będzie to oferta warunkowa (conditional offer), tak więc uczelnia zgodzi się przyjąć Cię, jeśli na koniec AC zdobędziesz wymagane oceny.

AC z mojej perspektywy

Na studiowanie medycyny zdecydowałam się w wieku 21 lat, będąc na emigracji zarobkowej w Anglii. W Polsce zdałam maturę z przedmiotów humanistycznych na poziomie podstawowym. Wybrałam AC, ponieważ chciałam uczyć się w gronie osób w podobnym wieku. Przed AC poświęciłam rok na zdanie GCSEs. By ‘wzmocnić’ swoją aplikację do szkół medycznych, oprócz zdobyciu najwyższych ocen z GCSEs i AC, postawiłam na doświadczenie zawodowe. Tak więc, oprócz pracy zarobkowej (szpital, bar, dom opieki dla osób starszych) robiłam regularne wolontariaty w różnych miejscach (szpital, dom opieki dla osób starszych, placówka opieki dla osób chorych psychicznie, laboratorium, hospicjum) jak i również uczęszczałam na obserwacje lekarzy i pracowników służby zdrowia (specjalista od wylewów, chorób psychicznych, fizjoterapeuci).

AC nie należał do łatwych kursów. Na początku strasznie dużo zadawali nam zadań domowych (oprócz bieżącej nauki, około 20 dłuższych zadań i projektów dziennie). Miało to na celu wyeliminowanie osób, które potencjalnie nie poradzą sobie z wymaganiami na studiach medycznych. Była również ciągła presja, by otrzymać jak najwyższe oceny. Do tego dochodził stres spowodowany długim i skomplikowanym procesem aplikacyjnym na studia medyczne i oczekiwaniem na zaproszenia na rozmowy kwalifikacyjne i potencjalne oferty.

Pomimo otrzymania dwóch zaproszeń na rozmowy kwalifikacyjne, nie otrzymałam oferty ze szkół medycznych. Ukończyłam jednak AC z najwyższymi ocenami, aplikowałam jeszcze raz i otrzymałam unconditional offer ze szkoły medycznej (unconditional, nie conditional, gdyż w tym czasie miałam już ukończony AC).

Pisząc ten artykuł, właśnie skończyłam pierwszy rok medycyny.

Nie było łatwo, gdyż pomimo wysokiego poziomu nauczania, AC trwa rok, a więc nie jest w stanie poruszyć wszystkich tematów takich jak np. na angielskim A-Level z biologii czy chemii. Musiałam więc przeznaczyć znacznie więcej czasu na naukę niż moi koledzy ze studiów, którzy rozpoczęli szkołę medyczną zaraz po ukończeniu szkoły średniej. Otrzymałam wysokie wyniki z egzaminów końcowych, a więc – chcieć to móc!

Przykłady osób, które dostały się na medycynę (lub pokrewne kierunki) po ACs

1. Pielęgniarka po studiach z jednego z krajów europejskich, która chciała się przekwalifikować;  obecnie studiuje medycynę;
2. Ojciec małej córeczki, pracujący w administracji, który przed AC nigdy nie ukończył szkoły średniej; obecnie studiuje farmację;
3. Technik farmacji, który chciał podwyższyć swoje kwalifikacje; obecnie studiuje farmację;
4. Chłopak, z zawodu hydraulik, który dorabiał jako opiekun medyczny w szpitalu; obecnie studiuje medycynę;
5. Dziewczyna, samotnie wychowująca syna, przed AC bez szkoły średniej; obecnie studiuje radiografię.

College’e, które oferują Access Courses dla medycyny

Linki do większości medycznych ACs:

1. College of West Anglia: https://www.cwa.ac.uk/courses/subject-areas/access-to-higher-education/access-to-medicine-and-dentistry/
2. Manchester College: http://www.tmc.ac.uk/courses/medicine-dentistry-pharmacy-and-medical-science
3. Sussex Downs College: http://www.sussexdowns.ac.uk/colleges/adult-learning/progress-to-higher-ed/
4. Stafford College: https://www.staffordcoll.ac.uk/courses/course/1883
5. Stow College Glasgow: http://www.glasgowclyde.ac.uk/courses/course-finder/swap-access-to-medical-studies
6.  Lambeth College, London: https://www.lambethcollege.ac.uk/courses/science/152-science/247-l3-ocnlr-access-to-medicine-medical-biosciences
7. City College Norwich: https://www.ccn.ac.uk/course/access-higher-education-science-health-practitioners
8. City and Islington College, London: http://www.candi.ac.uk/courses/medicine-medical-bio-sciences-access-higher-education-diploma

Foundation year, czyli alternatywa dla AC

Foundation course jest również nazywany rokiem zerowym (Year 0) lub czasem pre-clinical year. Jest to rok poprzedzający studia medyczne. Foundation Year (FY), z pozoru podobny jest do Access Course (zasady przyjęć kandydatów). Natomiast zasadnicze różnice to:

• Gwarantowane miejsce na pierwszym roku medycyny (Year 1) po spełnieniu wymagań ocenowych z FY;
• FY nauczany jest na uniwersytecie, na którym będziesz studiować medycynę;
• Aplikacja na FY jest taka, jak na medycynę (do 15 października), zdany UKCAT, aplikacja przez UCAS, personal statement (taki jak na studia medyczne) oraz rozmowa kwalifikacyjna.

Tak więc, jeśli uda Ci się dostać na FY, potencjalnie możesz już cieszyć się z miejsca w szkole medycznej (pod warunkiem, że zdasz FY z wysokimi ocenami). Często FY odnosi się do 6-letniego programu szkoły medycznej (year 0 + pięć lat studiów medycznych).

Kredyt studencki na rok zerowy

FY jest nauczany na uniwersytecie, a czesne jest minimalnie mniejsze lub takie samo jak za rok studiów licencjackich (zależy od uczelni). Dzięki temu, kredyty na pokrycie czesnego są oferowane przez Student Finance. Po więcej informacji na ten temat, napisz do nas na: [email protected] lub nasz fanpage FB.

Kandydaci na rok zerowy

Większość FY jest stworzonych z myślą o kandydatach, którzy nie posiadają A-Levels (matury rozszerzonej) z przedmiotów wymaganych na medycynę. Niektóre FYs, dodatkowo przyjmować mogą kandydatów, którzy mają A-Levels z wymaganych przedmiotów, jednak oceny są za niskie na przyjęcie na studia medyczne. Opcja ta jest jednak dostępna głównie dla osób mieszkających już w UK, które z pewnych powodów były ‘w niekorzystnej sytuacji socjalno-ekonomicznej’. Tutaj, należy spełniać warunki z kryteriów takich jak: region zamieszkania, placówka edukacyjna której zdawało się A-levels, dochody rodziców, choroby przewlekłe/ niepełnosprawność fizyczna.

FY jest często częścią programu typu ‘Widening Access to Medicine’, który ma na celu umożliwienie dostępu do prestiżowych studiów medycznych osobom pochodzącym z nizin społecznych. Tak jak już wspomniałam, jeśli aplikujesz na FY jeszcze z Polski prawie na pewno nie będziesz brany pod uwagę jako kandydat kwalifikujący się na ‘Widening Access to Medicine’, gdyż projekt ten przeznaczony jest dla poszczególnych regionów Wielkiej Brytanii.

Masz szanse na dostanie się na FY, jeśli np. chcesz się przekwalifikować, nie masz matury z biologii i chemii.

Struktura FY i uczelnie go oferujące

Poziom, treść i wymagania dot. ocen są podobne do AC. Jednak to wszystko jak i reguły akceptacji kandydatów na dany FY różnią się mniej lub bardziej znacząco pomiędzy poszczególnymi uniwersytetami. Dlatego, przed aplikacją na dany kurs należy skontaktować się z Admissions Team, by przedyskutować swoją indywidualną sytuację i ocenić realne szanse na dostanie zaproszenia na rozmowę kwalifikacyjną (interview).

Listę wszystkich FYs oraz kontaktów do poszczególnych szkół, znajdziesz tu: http://www.medschools.ac.uk/Students/Courses/Pages/FoundationPre-clinicalyear.aspx

Skoro już wiesz, jak wyglądają inne, niekonwencjonalne drogi prowadzące do kariery lekarza, sprawdź, czy nadajesz się do studiowania tak wymagającego kierunku studiów, jakim jest medycyna po angielsku i poznaj program w brytyjskiej szkole medycznej!