Znaczenie profesjonalizmu i etyki w zawodzie lekarskim (oraz w życiu każdego studenta medycyny) jest podkreślone już w momencie aplikacji na studia. Podstawowe zrozumienie kultury i zasad panujących wśród pracowników służby zdrowia jest kluczowe również w momencie rozmowy kwalifikacyjnej (interview), gdzie prawie na pewno spotkamy się z pytaniami lub zadaniami, które przetestują naszą wiedzę z tego zakresu.

Istotność etyki i profesjonalizmu na studiach medycznych jest wyeksponowana za pomocą: wykładów, ćwiczeń, projektów, a nawet pytań na egzaminie. Zasadnicze jest również e-portfolio, które jest bardzo ważnym elementem w życiu każdego brytyjskiego studenta medycyny. Jego prowadzenie i regularne uaktualnianie jest nakazane zarówno przez szkołę jak i przez tutejszą Izbę Lekarską (General Medical Council – GMC). Zaniechanie powyższych zadań może spowodować to, że nawet pomimo świetnych ocen, nie dostaniemy promocji na kolejne lata studiów.

E-portfolio

Internetowa platforma każdego uniwersytetu, pozwala studentom na wirtualny dostęp do wielu informacji i źródeł związanych z kursem. Znajdziemy tam nie tylko prezentacje z wykładów, elektroniczne wersje podręczników, przydatne informacje i ogłoszenia, ale w przypadku tzw. ‘professional courses’ (kierunki studiów, które przygotowują nas do pracy w ściśle określonych zawodach, np. medycyna – lekarz), znajdziemy tam również e-portfolio. W jego skład wchodzi wiele elementów. To tu, mamy za zadanie dołączenie dowodów na to, że uczęszczaliśmy na zajęcia kliniczne (jakby sam podpis nie wystarczał!), dołączamy wszelkie certyfikaty i zaświadczenia związane z naszym uczestnictwem w dodatkowych zajęciach związanych z medycyną (warsztaty, konferencje, ale również wolontariat lub praca). Gdy spotkamy się z naszym academic advisor, musimy wypełnić odpowiedni formularz, opisać przebieg spotkania i dołączyć do e-portfolio. Ponadto, e-portfolio zawiera wiele dodatkowych lecz obowiązkowych zadań, które musimy wykonać. Często w ich skład wchodzą tzw. refleksje z różnych aspektów życia w szkole medycznej. Czasem są one bazowane na poszczególnym wykładzie z etyki lub profesjonalizmu, czasem na naszych odczuciach po rozmowie z pacjentem-aktorem i wiele innych. Prowadzenie e-portfolio i wykonywanie szeregu zadań z tym związanych jest czasochłonne i stresujące (mamy przecież grafik wypchany po brzegi!), jednak należy pamiętać, że jest to nieodzowna część naszej edukacji (a później i kariery) w brytyjskiej służbie zdrowia.

Oprócz egzekwowania od studentów ciągłej refleksji, dyscypliny oraz rozwijania umiejętności komunikacyjnych (w tym przypadku jest to komunikacja pisana), e- portfolio ma za zadanie pomóc nam zorganizować zbiór dokumentacji poświadczających nasze umiejętności i osiągnięcia, co przyda się przy późniejszej aplikacji na staż.

Ponieważ prowadzenie i używanie e-portfolio jest dość skomplikowanym procesem (nawet dla orłów informatyki), szkoła medyczna często organizuje warsztaty, które mają na celu doszkolenie nas w nawigacji po systemie e-portfolio. Często w emailu od władz szkoły, który opisuje zadanie i termin w jakim mamy je wykonać, przesłana jest nam również instrukcja, dokładnie wyjaśniająca proces dołączenia danego pliku lub zaktualizowania e-portfolio.

Reflective Practice

Rozmyślanie na temat własnych poczynań oraz wyciąganie z nich wniosków jest w brytyjskim systemie edukacji oraz służby zdrowia bardzo ważne. Wymóg jaki nakłada na nas obowiązek do regularnych przemyśleń (które musimy udokumentować i przedstawić za pomocą e-portfolio), ma nas przygotować do późniejszej kariery zawodowej, w której również od czasu do czasu będziemy musieli wykazać się udokumentowaną refleksją. Ma to na celu planowanie oraz monitorowanie naszego rozwoju, wyciągnięcie wniosków z zaistniałych sytuacji, a co za tym idzie zmniejszenie ryzyka popełnienia błędów (interpersonalnych, sytuacyjnych, a przede wszystkim klinicznych).

Fitness to Practice

Kolejnym ważnym elementem naszej drogi to medycznej kariery w Wielkiej Brytanii, jest uwzględnienie tego, że od momentu naszej aplikacji, poprzez studia, postrzegani jesteśmy jako przyszli, potencjalni pracownicy służby zdrowia. ’Fitness to Practice’ jest to tzw. zdolność lub zdatność do pracy jako lekarz. Wyraża się on nie tylko w jej fizycznych aspektach, lecz również w naszym zachowaniu, postępowaniu, jak i również w cechach charakteru. Szkoła medyczna ma za zadanie monitorować ‘fitness to practice’ wśród studentów i odpowiednio reagować na wszelkie nasze nadużycia lub potencjalnie ryzykowne zachowania. Jeśli zaistnieje jakakolwiek negatywna sytuacja (np. nasze złe/nieprofesjonalne zachowanie, zarażenie się chorobą zakaźną), szkoła ma za zadanie poinformować izbę lekarską. W skrajnych przypadkach student musi przerwać naukę w szkole medycznej. Fitness to practice jest ważny, gdyż ma na celu uchronić pacjentów przed nadużyciami i zagrożeniami ze strony nieodpowiednich pracowników służby zdrowia. Jakkolwiek przerażająco to brzmi, zazwyczaj nie należy bać się tego, że będziemy wykluczeni ze szkoły medycznej czy zawodu. W sytuacjach życia codziennego należy mieć na uwadze to, że każde nasze zachowanie (zarówno to w szkole, na praktykach jak i w życiu prywatnym) może mieć konsekwencje, które mogą wpłynąć na naszą karierę. Jeśli na ogół postępujesz moralnie, nie popełniasz przestępstw to raczej nie masz się czego obawiać. Dodatkowo, warto wiedzieć, że wsparcie ze strony uniwersytetu jest ogromne i jeśli masz jakieś wątpliwości co do aspektu ‘fitness to practice’ lub jeśli zaistnieje jakakolwiek sytuacja, która może przedstawić Twoją osobę w negatywnym świetle, szkoła jest gotowa Tobie pomóc i doradzić jak zminimalizować jej wpływ na Twoje studia i karierę.

Social Media

Przy omawianiu profesjonalizmu oraz zdolności do pracy, należy wspomnieć tu o elemencie, który od niedawna jest ‘na językach’ tutejszej służby zdrowia jak i szkół medycznych. Podobnie jak i z innymi elementami profesjonalizmu, już od początku naszej edukacji w szkole medycznej, zasypywani jesteśmy przykładami ‘nadużyć’ ze strony studentów lub personelu służby zdrowia. Częstym elementem, z którego możemy nie zdawać sobie sprawy jest użycie mediów społecznościowych. Okazuje się, że już jako studenci musimy dokładnie przemyśleć każdy nasz post, komentarz, a w skrajnych przypadkach nawet ‘like’. Oprócz narażania prywatności pacjentów (confidentiality), możemy obrazić uniwersytet, szpital lub dobre imię profesji lekarskiej, a przez to stracić tzw. patient trust (zaufanie pacjenta). Zapomnijmy więc o publicznym opisywaniu przypadków medycznych (z danymi osobowymi pacjenta), publikowaniu zdjęć z praktyk, publikowaniu zdjęć z pijanych imprez itp. Dodatkowo, nie powinniśmy publicznie wyrażać uprzedzeń do kogokolwiek (np. homoseksualistów). Jest to spowodowane tym, że lekarz musi być obiektywny i gotowy do pomocy każdemu (non-judgmental).

Etyka – zagadnienia poruszane na interview

The Four Pillars of Medical Ethics – to jest absolutny ‘must learn’ przed rozmową kwalifikacyjną! Zagadnienia z tym związane są testowane niemalże na każdym interview. W skład ‘The Four Pillars’ wchodzą:

1. Respect for patient’s autonomy – a więc poszanowanie niezależności pacjenta. Wyraża się to w samodzielności wyborów i decyzji związanych z jego leczeniem (gdy tylko to możliwe pacjent powinien mieć możliwość wypowiedzenia się i wyrażenie preferencji dotyczącego leczenia)
2. Beneficence – uwzględnianie dobra pacjenta, czyli tzw. ‘acting in patient’s best interest. Ta zasada opisuje zarówno nasz kliniczny i etyczny osąd jak i również preferencje pacjenta. Częste rozważanie dotyczą również: stopnia cierpienia psychicznego i fizycznego (ból), jakości i długości życia.
3. Non – maleficence – czyli popularne ‘do no harm’. Nasze działania, jako lekarza, nie powinny wyrządzać krzywdy pacjentowi.
4. Justice / equality – zasoby służby zdrowia (infrastruktura, zasoby ludzkie itp.) są ograniczone i niewystarczające dla wszystkich pacjentów. Dlatego też, musimy ustalać priorytety (kto i kiedy może być upoważniony do danego leczenia) oraz szukać rozwiązań które będą dobre dla ogółu.

Wszystkie te wyżej wymienione zasady mogą się ze sobą ’kłócić’. Przykładem może być pacjent domagający się danej formy leczenia (autonomy), która jednak jest bardzo droga i której się powszechnie nie stosuje, a zastąpiona jest inną (justice). Odmawiając tej formy leczenia powodujemy przykrość i frustracje w pacjencie (harm), jednak oferując inną alternatywę, spełniamy zasadę beneficence (chcemy przecież zaoferować leczenie) oraz justice (działamy na obszarze ograniczonych zasobów, oferując bardzo drogą terapię, będzie mniej funduszy dla innych pacjentów, a przecież są również inne, tańsze terapie).

Powyższe kalkulacje i rozważania mogą ciągnąć się w nieskończoność i jakkolwiek na nie spojrzeć, idealnego rozwiązania nie będzie. Podczas interview, nie liczy się to, do jakich wniosków dojdziemy, liczy się to czy potrafimy argumentować swoje wnioski, czy widzimy drugą stronę każdego rozwiązania (np. justice vs. autonomy).

Informed consent

Innym, bardzo ważnym pojęciem które musimy mieć w małym paluszku już podczas interview jest pojęcie informed consent. Jest to świadoma, poinformowana zgoda lub zezwolenie za strony pacjenta na wykonanie badania, zabiegu lub innej procedury medycznej.

By taka zgoda była ważna, pacjent musi być w pełnej świadomości umysłowej, musi mieć przedstawiony dokładny (na ile to możliwe) opis zabiegu, jego cel oraz możliwe efekty uboczne.

Ponadto, consent może być:

• expressed – bezpośrednio wyrażona przez pacjenta (werbalnie lub pisemnie);
• implied – bezpośrednia lub domniemana. Zgoda nie jest wyrażona przez pacjenta bezpośrednio, lecz można domniemać, że w danej sytuacji pacjent zgodziłby się na dany zabieg (np. nieświadomy pacjent po wypadku wymagający natychmiastowej operacji, która może uratować mu życie). Tutaj często zasada ta pokrywa się z zasadą beneficence, czyli działania dla dobra pacjenta

Confidentiality

Jest to zobowiązanie do zachowania poufności. Poszanowanie tej zasady wpływa na jakość relacji pomiędzy lekarzem, a pacjentem, zachęcanie pacjenta do domagania się opieki zdrowotnej podczas gdy sytuacja tego wymaga (seeking medical help). Opiera się to również na zasadzie ‘trust’, w której pacjent nie boi się zwrócić do lekarza z problemem i dokładnie go opisać. Jak przy każdym etycznym zagadnieniu, musimy pamiętać, że zasada ta nie jest czymś absolutnym i niezłamanym. Mianowicie, istnieją sytuacje, w których mamy nakaz prawny by ‘confidentiality’ złamać. Przykładem może być np. dobro ogółu. Pacjent zarażony jest groźną chorobą zakaźną, więc musimy poinformować o tym odpowiednie organy; pacjent popełnia przestępstwo. Problemy tego typu są często przedstawiane na rozmowach kwalifikacyjnych. Pamiętajmy, że wszelkie złamanie zasady ‘confidentiality’ powinno być dokładnie wyjaśnione pacjentowi i przeprowadzone w sposób, który redukuje do minimum jego szkodę.

Academic criteria oraz non-academic criteria, jak już wiesz, są nieodzownymi (choć nie jedynymi) wymaganiami, które należy spełnić, aby dostać się na studia medyczne w Wielkiej Brytanii. Jednak, jak je odpowiednio “sprzedać” komisji egzaminacyjnej? Tego dowiesz się w następnym artykule opisującym medyczny personal statement.